Volkanik Patlamalar Dünya'yı Ne Kadar Soğutabilir?

Yeni araştırmalar, büyük bir volkan patlamasıyla meydana gelen küllerin Dünya'nın yüzey sıcaklığını şiddetli bir şekilde soğutmayacağını ortaya koydu. Yaklaşık 74.000 yıl önce, Endonezya'daki Toba volkanı, 1980'deki Mount St. Helens patlamasının 1.000 katı daha güçlü bir şekilde patladı. Gizem, bundan sonra ne olduğu; yani, bu aşırı patlamanın küresel sıcaklıkları ne ölçüde soğutabildiği.

Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki ekip, Sicilya'daki Etna Dağı'nın Ekim 2002'deki patlamasını fotoğrafladı. Kül yağışı 563 km'den uzakta bile rapor edildi. Ancak sözü geçen büyük patlamalar yaklaşık 10.000 yıldır yaşanmıyor. Bir volkan patlamasının süper patlama olarak kabul edilebilmesi için, bir volkanın 1.000 kübik kilometreden fazla magma salması gerekir. Bu tür patlamalar son derece güçlüdür ve nadirdir. En son süper patlama, Yeni Zelanda'da 22.000 yıldan daha uzun bir süre önce meydana geldi. En iyi bilinen örnek, yaklaşık 2 milyon yıl önce Wyoming'deki Yellowstone Krateri'ni parçalayan patlamadır. Bu patlamanın tekrarlanması halinde Dünya'nın eskisi gibi olmayacağı konusunda fikirler de mevcut.

En güçlü volkanlar söz konusu olduğunda, araştırmacılar uzun süredir patlama sonrası küresel soğumanın potansiyel olarak insanlığa bir tehdit oluşturabileceğini düşünüyorlardı. Özellikle kül bulutlarının güneş etkisini oldukça fazla azaltacağını ve Dünya'da adeta bir buzul çağı başlayacağı düşünülüyordu. Bununla beraber süper volkan patlaması sonrası tahminen 2 ile 8 derecelik bir sıcaklık düşüşü öngörülüyordu. Yeni bir çalışmada, NASA'nın Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü (GISS) ve New York'taki Columbia Üniversitesi'nden bir ekip, Toba olayı gibi süper patlamaları simüle etmek için gelişmiş bilgisayar modellemesi kullandı. En güçlü patlamalar için bile patlama sonrası soğumanın muhtemelen en fazla 1.5 dereceyi geçmeyeceğini hesapladılar. Bu durum volkan patlamalarının tehditleri konusunda yeniden düşünmek gerektiğini ortaya koyuyor. 

Bu yazı NASA'nın sitesindeki bu linkteki haberden kaynaklı yazılmıştır.