Usturlab Ölçüm Cihazı Nedir?

Usturlab, tarihte bilim için kullanılmış bir ölçüm cihazıdır. Genel olarak cihaz Güneş, Ay, gezegen ve yıldızların konumlarını hesaplamak ve saptamak için kullanılırdı. Tüm bunların yanında, İslam dini namaz vakitleri, Kıble hesaplama ve bazı matematik problemleri için de Usturlab'ın ölçüm cihazı olarak kullanıldığı bilinmektedir.

Bu cihaz ilk olarak M.Ö. 240 yılları civarı Appolinius tarafından keşfedilmiştir. Fakat bu cihazı ilk olarak kullanan Batlemyus'tur. Usturlab ile ilgili ilk batılı kaynak Philloponus' un 6.yüzyılda kaleme aldığı eseridir. Ayrıca 9.yüzyılda Abbasi halifeleri de bu cihaza büyük önem vermiştir.

Usturlab kelimesi Yunanca astro (yıldız) ve lambanien (yakalamak) kelimelerinin bir araya gelmesinden ortaya çıkmıştır.  Usturlab uzun bir dönem boyunca bilgisayar işlevi görmüştür. İranlı bilgin Abdurrahman es-Sufi usturlab için 1000'den fazla kullanım alanı tanımlamıştır.

Usturlab sayesinde birçok doğa olayı mucize kavramından çıkmış ve bilimsel bir gerçeklik kazanmıştır. Cihaz ortaçağ İslâm dünyasında en popüler dönemine ulaşmıştır.